2.7 Mekanizmaların Sınıflandırılması
Mekanizma tekniği konularını bir bilim dalı olarak ele alan Reuleaux'ya göre mekanizmalar 6 temel gurupta sınıflandırılabilirler :
- Vida Mekanizmaları
- Çark mekanizmaları (dişli çarklar, sürtünme çarkları)
- Kam mekanizmaları
- Kol mekanizmaları
- Kayış-kasnak mekanizmaları
- Cırcır veya mandal mekanizmaları (Malta Haçı mekanizması dahil)
Bu sınıflandırma basit mekanizmalar için uygulanabilir ise de günümüzde kullanılan karmaşık bir mekanizma bu sınıflandırmada yerini bulamıyacaktır (örneğin mekanizmada kam çifti olabildiği gibi dişli çiftide olabilir ve kayar ve döner mafsallar bulunabilir. Bu mekanizmanın sınıflandırılmasında kam mekanizması, kol mekanizması veya çark mekanizması demek zordur).
Mekanizmaları sınıflandırmaktansa bir mekanizmanın tipini belirleyen tüm özelliklerin sıralanması daha önemli olmaktadır. Bu topolojik özellikler:
- Mekanizmanın çalıştığı uzay serbestlik derecesi (düzlemsel, küresel, genel uzay)
- Mekanizma serbestlik derecesi (genel serbestlik derecesine göre veya kritik boyutlara göre)
- Mekanizma uzuv sayısı
- Mekanizmada mafsal sayısı
- Mekanizmada bulunan mafsal tipleri
Bir mekanizmanın tanımı için yukarıda verilen tüm parametreler geçerlidir ve mekanizmaları sınıflandırmak için kullanılabilir. Reuleaux'nun sınıflandırması kısmen mafsal tipine göre yapılan bir sınıflandırmadır.
©es