Bir GUI uygulaması genellikle onun kullanıcısı ile (belki başka şeylerle) etkileşim halindedir. Bu etkileşim GUI de gerçekleşen olayları yakalamayı ve sonuç olarak bazılarını gerçekleştirmeyi gerektirir. GUI uygulamalarında bir olay bir bileşenin yaptığı bir iş olarak tanımlanabilir; farenin tıklaması, klavyeye basılması, bir pencerenin gösterilmesi, odağın değiştirilmesi gibi.

Bir olay bir nesnenin birşey yapmasına sebep olabilir. Bu amaçla, nesneye olay işleyici (event handler) diye bilinen bir uyarı gönderilir. Bir olay işleyici kod içinde hangi hareketin gerçekleştirilieceğini belirler. Bir olay meydana geldiğinde, olay işleyici yürütülür. Bir olaya birden fazla olay işleyici atanabilir ve belirli bir olayı işleyen işleyici dinamik olarak ekleneip çıkarılabilir.

Java'da her olay türü arayüz olarak tanımlanmış birleşik bir olay dinleyiciye sahiptir. Bir bileşenin bir olayını işlemek için, uygun dinleyici arayüzünü gerçekleştiren bir nesne olay dağıtıcıya kayıt edilmelidir. Her bileşen işleyicileri oluşabilecek olay kategorileri için kaydedecek yöntemlere sahiptir. Örneğin, JButton’nin addActionListener() yöntemi düğme tıklaması olaylarını işleyen ActionListener arayüzünü gerçekleştiren bir nesneyi kayıt etmek için kullanılabilir.