7.6 Doğrusal Hareket Mekanizmaları-3

Kol-Kızak Mekanizması Kullanılarak Doğrusal Hareket Elde Edilmesi:

Şekilde görülmekte olan kol kızak mekanizmasıda G biyel noktasının doğrusal hareket yapması için tasarlanabilir. Bu mekanizmada doğrusal hareket ile birlikte G noktasının yer değişimi krank dönme açısına göre yaklaşık lineer bir ilişki gösterir.

G biyel noktası bir doğruyu en fazla altı noktada kesecektir. Biyel eğrisinin bu doğrudan yaptığı maksimum sapma Çebişev teoremi kullanılarak minimize edilebilir. Bu yöntem ile uzuv boyutları ve strok arasında elde edilen ilişki :

Yukarıda verilmiş olan denklemler grafik olarak kitapta Abak 5 de gösterilmektedir. Dikkat edilir ise d/a oranı bağımsız parametre olarak ele alındığında denklemler diğer parametrelere göre çözülebilmektedir. Ancak, doğru uzunluğu (s) ve karşı gelen krank dönme açısı () genellikle bağımsız parametrelerdir. Abakta verilmekte olan p değeri C noktasının krank dönme açısı ile olan lineer ilişkiden yaptığı sapma oranını gösterir.

Örnek

s=100 ve krank dönme açısı =150⁰ olan bir kol-kızak mekanizmasını doğrusal hareket için tasarlamamız gerekmektedir.

Abak 5 den , =150⁰ için: d/a 1.74; s/a 4.65; h/a 6.3; f/a 7.3; p 0.24 % (strokun yüzdesi olarak). s=100 mm için yaklaşık değerler olarak: a 21.51 mm; h 135.48 mm; f 156.99 mm; d 37.20 mm; x0.02 mm elde edilir.

d/a =1.735 ve s =100 mm kullanılarak denklemler çözüldüğünde:

a = 21.94; h = 140.43 mm; f = 162.35 mm; d = 38.07 mm; =151.26⁰; = 52.71⁰ olarak bulunur.

açısının tam olarak 150⁰ olması isteniliyor ise, farklı d/a oranları denenerek (veya uygun bir çözüm algoritması kullanılarak) istenilen krank dönme açısı ve strokunu veren mekanizma boyutları daha hassas bir şekilde bulunabilir ( d/a=1.7390 oranını deneyin). Bu deneme- yanılma yöntemleri için Excel "tools" menüsünde bulunan "Goal Seek" (hedef arama) yöntemi kolaylıkla kullanılabilmektedir.

©es